Türkiye’nin ilk ulusal bankası olan Türkiye İş Bankası, uzun geçmişi ve güçlü yapısıyla hem bireysel hem de kurumsal müşteriler için önemli bir finans kurumudur. Peki, İş Bankası kime ait? Devlete mi, özel sektöre mi? İşte detaylı yanıt…
İş Bankası Ne Zaman Kuruldu?
- Kuruluş Yılı: 26 Ağustos 1924
- Kurucusu: Gazi Mustafa Kemal Atatürk
- Kuruluş Amacı: Cumhuriyetin ekonomik kalkınma hamlesine öncülük etmek
İş Bankası, Atatürk’ün direktifleriyle kurulan ilk ulusal banka olma özelliğini taşımaktadır.
İş Bankası’nın Sahibi Kimdir?
İş Bankası’nın sahipliği oldukça özel bir yapıya sahiptir. Çünkü kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’tür ve vasiyeti doğrultusunda hisselerinin bir bölümü Türk milletine bırakılmıştır.
📌 İş Bankası Hissedar Yapısı:
| Hissedar | Pay Oranı (%) |
|---|---|
| Türkiye İş Bankası Munzam Sandığı (çalışanlara ait) | %40.25 |
| Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) – Atatürk’ün vasiyeti gereği | %28.09 |
| Halka Açık Paylar (Borsa İstanbul) | %31.66 |
CHP, İş Bankası’ndan Gelir Elde Ediyor mu?
Hayır. CHP, Atatürk’ün vasiyetiyle bu hisselere sahip olsa da temettü (kâr payı) alamaz. Bu hisselerin getirileri, Atatürk’ün isteği doğrultusunda:
- Türk Dil Kurumu (TDK)
- Türk Tarih Kurumu (TTK)
gibi kurumlara aktarılmaktadır. CHP sadece bu hisseleri temsil eder, yönetiminde yer almaz.
İş Bankası Özel mi, Devlet Bankası mı?
İş Bankası bir özel bankadır.
Ancak devlet bankası gibi değerlendirilmesinin nedeni:
- Kuruluşunda Atatürk’ün rolü olması
- Hisselerin bir kısmının kamu yararına kullanılacak şekilde bırakılmış olması
- Türkiye’nin ekonomik kalkınmasında oynadığı tarihi roldür
Ama İş Bankası, tamamen özel hukuk hükümlerine tabidir ve devlete bağlı bir kamu bankası değildir.
İş Bankası Yerli mi?
Evet, İş Bankası %100 yerli sermayelidir.
Herhangi bir yabancı ortaklığı veya yabancı yatırımcının yönetimde belirleyici rolü bulunmaz.
İş Bankası’nın Öne Çıkan Özellikleri
- Türkiye’nin ilk yerli bankası
- İlk yurt dışı şube açan Türk bankası
- İlk mobil bankacılık uygulamalarını başlatan banka
- Geniş şube ağı ve ATM ağına sahip
Özet Bilgiler
| Başlık | Detay |
|---|---|
| Kuruluş Yılı | 1924 |
| Kurucusu | Mustafa Kemal Atatürk |
| Ana Hissedar | Munzam Sandık (%40.25) |
| CHP Payı | %28.09 (Atatürk’ün vasiyeti) |
| Halka Açık Pay | %31.66 |
| Banka Türü | Özel banka |
| Yabancı Ortaklık | Yok |
| Yerli Sermaye | Evet |
Sonuç
Türkiye İş Bankası, 1924 yılında Atatürk’ün önderliğinde kurulmuş ve bugün Türkiye’nin en büyük özel bankalarından biri haline gelmiştir. Sahiplik yapısı halk odaklıdır: çalışanlar, halka açık hissedarlar ve Atatürk’ün vasiyetinde yer alan CHP eliyle Türk milleti adına taşınan hisselerle şekillenmiştir. Tamamen yerli sermayeye dayanan bu kurum, Türkiye’nin ekonomik tarihinde çok özel bir yere sahiptir.
